-
1 Что у кого болит, тот о том и говорит
Што каму дапякае, той пра тое і гукаеШто каму рупіць, той тое жупіцьКаму баліць, той і крычыць (той і студзіць)У каго няўдача, той і плачасм. Голодной куме хлеб на умеМалы расейска-беларускi слоуник прыказак, прымавак i фразем > Что у кого болит, тот о том и говорит
-
2 рука
* * *держать в руках прям., перен.
— трымаць у рукахруки по швам! воен.
— рукі па швах!— неразборлівая рука, неразборлівы почырк— па правую руку, з правай рукі, справарука руку моет погов. неодобр.
— рука руку мыесвоя рука владыка погов.
— свая рука ўладыка— рука не задрыжыць у каго, чыя— сярэдні, сярэдняй рукірукой подать (куда-либо, откуда-либо)
— рукой падаць— трымаць чыю-небудзь руку, быць на чыім-небудзь баку— набіць руку на чым-небудзь (налаўчыцца, налажыцца)— нікуды не варта, вельмі дрэннаприбрать к рукам кого-либо, что-либо
— прыбраць да рук каго-небудзь, што-небудзь— на руку, падыходзіць— рукой не дастаць, фігай носа не дастацьне знать, куда руки деть
— не ведаць, куды рукі дзець— палажыўшы руку на сэрца, шчыра кажучы -
3 пощадить
злітавацца; зьлітавацца; пашкадаваць* * *совер.— злітуйся нада мной, пашкадуй мяне2) (поберечь) паберагчы, паашчаджаць(отнестись бережно, заботливо) пашанаваць— пашануй сваё здароўе, пашкадуй свайго здароўя— захаваць чыё-небудзь жыццё, дараваць каму-небудзь жыццё -
4 болеть
балець; хварэць* * *I несовер. II несовер. (об ощущении боли) балецьчто у кого болит, тот про то и говорит погов.
— што каму рупіць, той аб тым і жупіць -
5 Бог видит, кто кого обидит
Бог не цяля, бачыць (пазна́е) круцяляБог не Мікітка, павыламіць лыткіБог бачыць з неба, што каму трэбаБог ведае, хто што робіць і хто як абедаеБог не гуляе, шмат палатна мае ды багатым торбы нагатаўляеМалы расейска-беларускi слоуник прыказак, прымавак i фразем > Бог видит, кто кого обидит
-
6 Не по хорошу мил, а по милу хорош
Не прыгожая прыгожа, а каханая прыгожаНе тое хораша, што хораша, але тое, што каму даспадобыМалы расейска-беларускi слоуник прыказак, прымавак i фразем > Не по хорошу мил, а по милу хорош
-
7 обойтись
абыйсціся; абыйсьціся; абысціся; абысьціся* * *2) (стоить) каштаваць, абысцісясм. обходиться— нічога, абыдзецца— абысціся ў капеечку, дорага каштаваць -
8 Кому до чего, а кузнецу до наковальни
Каму што, а млынару вецерКаму што, а пеўню бойкаКаму што, а курыцы просаКаму што, а Сымону селядцаКаму што, а Барысу ладкіХто пра што, а цыган пра салаКаму што, а Ганці кубелКаму што, а галоднаму хлебМалы расейска-беларускi слоуник прыказак, прымавак i фразем > Кому до чего, а кузнецу до наковальни
-
9 что
* * *I мест.2) (в знач.: «как», «какой») як, які, шточто, твоя голова лучше?
— што (як), твая галава лепш?ну что, как у вас на даче?
— ну што, як у вас на дачы?3) (в знач.: «почему», «зачем») чаго, што4) (в знач.: «сколько») колькі, шточто было духу, пустился бежать
— колькі было духу, пусціўся бегчы5) (в относительном употреблении) што, якідерево, что тут росло
— дрэва, што (якое) тут расло(одно-другое-третье) разг. адно-другое-трэцяе, што-што-шточто вспомнил, что забыл, что перепутал
— што ўспомніў, што забыў, што пераблытаў (адно ўспомніў, другое забыў, трэцяе пераблытаў)(уж) на что разг.
— ужо ж які (да чаго) (перед сущ. или прил.), ужо ж як (да чаго) (перед нареч. или глаг.)— што за клопат?, якая патрэба?— што толку?, якая рацыя?, які сэнс?8) (в знач.: что я говорю?, даже не) ды што тамдостаточно одного слова, намёка… что намёка! взгляда
— досыць (дастаткова) аднаго слова, намёку… ды што там намёку! — позіркуни за что, ни про что
— ні за што, ні пра што, без дай прычыны— няма чаго, няма патрэбы, без патрэбы, не трэба— лічыць за нішто, не лічыццаII союз1) штознаю, что скажешь
— ведаю, што скажашдосадно, что ты опоздал
— прыкра, што ты спазніўсячто ни день, крепнет борьба за мир во всём мире
— што ні дзень, мацнее барацьба за мір ва ўсім свецечто в городе, что в деревне
— што ў горадзе, што ў вёсцы2) (в знач. сравнительного союза) яккручину, что тучу, не уносит ветром
— тугу, як хмару, не зносіць ветрам -
10 az me git nit Jankevn, git men Ejsevn
што ня дадзена Якубу, дадзена Ісаву (знай каток свой куток; каму за штуку прыймуць, а другому за тое ж скуру здымуць; выцягвай ножкі падлуг адзёжкі)Малы ідыш-беларускі слоўнік прыказак і прымавак > az me git nit Jankevn, git men Ejsevn
-
11 глаз
* * *— вочы мае не бачылі б каго-чаго, вочы (мае) не глядзелі б на каго-штоделать большие глаза, смотреть большими глазами
— рабіць вялікія вочы, глядзець вялікімі вачамікуда глаза глядят (идти, брести)
— куды вочы глядзяць (ісці, брысці)на глазах чьих (у кого, кого)
— на вачах чыіх (у каго, каго)с глаз долой (уйти, убраться и т.п.)
— прэч з вачэй (пайсці)— з вока на вока, вока на вока, сам-насам— не зводзіць (не спускаць) вачэй з каго-небудзь, мець на воку каго-небудзьза глаза (достаточно, хватит)
— аж занадта— з якімі вачамі з'явіцца (паявіцца, паказацца) куды— змераць вачамі, акінуць вокамглядеть смерти (опасности, гибели и т.п.) в глаза
— глядзець смерці (небяспецы, гібелі и т.п.) у вочыза глаза (говорить, ругать, называть и т.п.)
— за вочы (гаварыць, лаяць, называць и т.п.)из глаз (скрыться, исчезнуть, пропасть и т.п.)
— з вачэй (схавацца, знікнуць, прапасці и т.п.)насколько хватает глаз, куда достаёт глаз
— як вокам скінуць (схапіць, ахапіць, акінуць, згледзець)не в бровь, а (прямо) в глаз
— не ў брыво, а ў вокане знать, куда глаза деть
— не ведаць, куды вочы дзець -
12 извинить
дараваць; падараваць; прабачыць* * *совер.выбачыць, прабачыць— выбачай(це)!, выбач(це)!, прабачай(це)!, прабач(це)! даруй(це) -
13 подвергать
* * *несовер. падвяргацьоднако лучше переводить (и чаще так и переводится) глаг., соответствующими определённым сущ., а также оборотами с другими глаг. в знач. ставить в какое-либо положение, делать предметом какого-либо действияставіць (каго-што пад што, на што)выстаўляць (каго-што пад што, на што)рабіць (каму-чаму, у каго-чаго, з кім-чым, над кім-чым што)аддаваць, даваць (каго-што на што, пад што, а также с неопр.)браць (пад што, на што, у што)— бамбардзіраваць, падвяргаць бамбардзіроўцы— абмяркоўваць, ставіць на абмеркаванне— ставіць на агляд, аглядаць— ставіць пад небяспеку свае жыццё, рызыкаваць сваім жыццём— дзейнічаць (уздзейнічаць) святлом (на што), ставіць (выстаўляць, падстаўляць) пад дзеянне святла— рабіць допыт, дапытваць (каго)— рабіць вобыск у каго-небудзь, абшукваць каго— караць, накладаць кару— накладаць штраф, штрафаваць— браць на выпрабаванне, выпрабоўваць, ставіць на (пад) выпрабаванне— браць пад сумненне, сумнявацца (у чым)— браць на смех, насміхацца, смяяцца (з каго-чаго), кпіць (з каго-чаго) -
14 покровительствовать
апекавацца; апекаваць* * * -
15 по
* * *I предлогнаряду с этим иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности:б) (для обозначения направления действия, пути следования — часто без предлога)3) с дат. (в направлении, следуя направлению чего-либо) па (чаму и чым, т.е. в ед. чаще с дат., а во мн. с предл.)4) с дат. (в области чего-либо, в сфере какой-либо деятельности) па (чаму и чым, т.е. в ед. с дат., а во мн. с предл.)соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам
— спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах5) с дат. (согласно, следуя чему-либо, в соответствии, соразмерно) па (чаму и чым, т.е. в ед. с дат., а во мн. с предл.)узнать по голосу, по глазам
— пазнаць па голасе (па голасу), па вачахкроме того, иногда переводится также иными предлогами и конструкциями без предлогов, в частности:на думку, па думцы (каго)— на маю думку, на мой погляд— паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)7) с дат. (вследствие чего-либо) па (чаму и чым, т.е. в ед. с дат., а во мн. с предл.), з прычыны (чаго)9) с дат. (при указании близости, родства) па (каму-чаму и кім-чым, т.е. в ед. с дат., а во мн. с предл.)с дат. мн., а также в знач.: в такую-то пору, в такое-то время, возрастом в столько-то лет — чаще переводится предлогами у, ва (што) или конструкциями без предлогов— вясной, увесну— увосень, восенню12) с дат. (для обозначения действия, направленного на какой-либо объект) (по кому-чему) па (кім-чым)стрелять по окопу, по блиндажам
— страляць па акопе, па бліндажах13) с дат. (со словами «скучать», «тосковать», «тоска» и т.п. — в ед. переводится конструкциями с дат., а во мн. с предл.) па (кім-чым), аб (кім-чым)II предлог III предлогпасля, после (каго-чаго)2) с дат., вин. (при указании на количество) па (в белорусском языке только с вин., за исключением сочетаний с «один», «одна», которые употребляются с предл.)по пяти, по семи, по десяти
— па пяць, па сем, па дзесяцьпо двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто
— па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па стопо пятисот, по семисот, по девятисот
— па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсотпо двое, по трое
— па двое, па троепо полтора, по полторы
— па паўтара, па паўтары -
16 глядеть
глядзець; пазіраць* * *несовер. разг.глядеть во все глаза, глядеть в оба глаза
— глядзець на ўсе вочы, глядзець вачаміглядеть смерти (опасности, гибели и т.п.) в глаза
— глядзець смерці (небяспецы, гібелі и т.п.) у вочыкак (будто, словно) в воду глядел
— як у ваду глядзеўкуда глаза глядят (идти, брести, бежать и т.п.)
— куды вочы глядзяць (ісці, брысці, бегчы и т.п.) -
17 встретиться
налучыцца; спаткацца; сустрэцца; трапіцца* * *(с кем-чем, кому-чему) сустрэцца (з кім-чым, каму-чаму), разг. стрэцца (з кім-чым, каму-чаму), спаткацца (з кім-чым)напаткацца (каму-чаму, хто-што) -
18 посвятить
пасвяціць; пасьвяціць; прысвяціць; прысьвяціць* * *совер.азнаёміць, пазнаёміць (каго-што з чым)— падзяліцца сваімі планамі, адкрыць свае планы, азнаёміць са сваімі планамі, паінфармаваць аб сваіх планах, расказаць аб сваіх планах— расказаць аб сваіх інтарэсах, увесці ў свае інтарэсы -
19 посвящать
-
20 пример
* * *4) —а) (кому-чему) не тое што (хто-што), не так як (хто-што) (ставится в середине или в конце предложения и выделяется запятыми)
См. также в других словарях:
Бисерово (Кировская область) — Село Бисерово Страна РоссияРоссия … Википедия
здавати — (здовати) 1. здаваць, аддаваць, падаваць што н. каму н.; здавати личбу даваць справаздачу; 2. перадаручаць каму н.; 3. ствараць уяўленне, здавацца … Старабеларускі лексікон
здовати — здавати (здовати) 1. здаваць, аддаваць, падаваць што н. каму н.; здавати личбу даваць справаздачу; 2. перадаручаць каму н.; 3. ствараць уяўленне, здавацца … Старабеларускі лексікон
задавити — (задовати) 1. прычыняць, учыняць, рабіць; полички задавати біць рукой па твары, даваць аплявухі; раны задавати наносіць раны; 2. ствараць, дадаваць; працу задавати браць на сябе лішні клопат; 3. прыпісваць каму н. што н., дакараць,… … Старабеларускі лексікон
задовати — задавити (задовати) 1. прычыняць, учыняць, рабіць; полички задавати біць рукой па твары, даваць аплявухі; раны задавати наносіць раны; 2. ствараць, дадаваць; працу задавати браць на сябе лішні клопат; 3. прыпісваць каму н. што н., дакараць … Старабеларускі лексікон
Иоанн IV Васильевич Грозный — — царь и великий князь всея Руси, старший сын великого князя Василия ??? Иоанновича и второй супруги его Елены Васильевны, урожденной княжны Глинской, род. 25 августа 1530 г., вступил на великокняжеский престол 4 декабря 1533 г., венчан на… … Большая биографическая энциклопедия
зайти — 1. дайсці да чаго н., зайсці куды н., прыйсці адкуль н., увайсці ў што н.; 2. выйсці насустрач, перагарадзіць дарогу; 3. перайсці ў чыю н. уласнасць; зайти въ долги запазычыцца; 4. дасягнуць мэты; распаўсюдзіцца, стаць вядомым; 5. дасягнуць… … Старабеларускі лексікон
затягати — (затегати) 1. прыцягваць, запрашаць; вербаваць, наймаць; 2. падаваць у суд на каго н.; прад яўляць іск каму н.; 3. уцягваць у што н., ублытваць, умешваць; 4. затрымліваць … Старабеларускі лексікон
затегати — затягати (затегати) 1. прыцягваць, запрашаць; вербаваць, наймаць; 2. падаваць у суд на каго н.; прад яўляць іск каму н.; 3. уцягваць у што н., ублытваць, умешваць; 4. затрымліваць … Старабеларускі лексікон